چراکه در زمان زلزله ممکن است سنگ‌ها پرتاب شوند و جان مردم را به خطر بیندازند؛ موضوعی که انتقاد شدید کارشناسان و فعالان صنعت سنگ کشور را برانگیخته است.

به گزارش بیرونیت به نقل از روزنامه جهان صنعت، آنها با گلایه از اینکه این مقام مسوول باید اطلاعات خود در این عرصه را افزایش دهد، باور دارند که به جای ارائه احکام ناقص بهتر است مسوولان اطلاعات خود را بالا ببرند، چراکه صرفا به دلیل پرتاب سنگ نباید کاربردش را متوقف کرد!
درحالی که مسوولان ترکیه با خسارت‌های بالای حاصل‌شده از زلزله اخیر چنین راهکاری ارائه نداده‌اند، سوال این است که مسوولان ما چرا به این صورت به موضوع نگاه می‌کنند، موضوعی که هزینه گزافی به فعالان صنعت سنگ کشور وارد کرده و ضربه‌اش به اشتغال در این عرصه با تمرکز بر فعالیت دویست هزار نفری وارد می‌شود!‌ مساله این است که به جای پاک کردن صورت مساله بهتر است مسوولان شهرداری به استاندارد‌سازی توجه کرده و سازندگان را وادار به رعایت اصول ایمنی کنند؛ چراکه حادثه متروپل و زلزله کرمانشاه نشان داده،‌ بیش از آنکه سنگ‌ها مقصر باشند، اجازه برای ساخت غیراصولی متهم بوده است.
لزوم بسته شدن پرونده نمای سنگ
به تازگی معاون معماری و شهرسازی شهرداری تهران گفته است: پرونده نمای سنگ باید بسته شود، چراکه در زمان زلزله سنگ پرتاب می‌شود و خطرناک است.
حمیدرضا صارمی در نشست تخصصی اعضای کمیته‌های نمای شهر تهران اظهار کرد: هویت هر شهر بیشتر در سیما و منظر نمایان می‌شود. ما عصر مدرن را پذیرفتیم و متاسفانه خیلی زود درگیر نماهای تجملاتی شدیم.
وی افزود: براساس اسناد علمی و گام دوم انقلاب و همچنین برنامه چهارم توسعه شهر تهران باید پرونده نمای سنگ بسته شود، چراکه در زمان زلزله سنگ پرتاب می‌شود و ما این موضوع را در زلزله اخیر ترکیه مشاهده کردیم و خطرناک است. امروز در بحث نما از بلوغ معماری فاصله داریم. نیاز داریم تا این مبحث در دانشگاه تدریس شود. همچنین در مقوله ساماندهی نما چند نکته از جمله هویت محله‌ها، متریال و… باید مورد توجه قرار گیرد. وی خاطرنشان کرد: شهرداری از اجرای نماهای ایرانی- اسلامی استقبال می‌کند و می‌خواهیم این روش معماری را ترویج دهیم.
هزینه حضور مدیران ناکارآمد برای فعالان سنگی
یک فعال صنعت سنگ ضمن اینکه چنین سخنانی را تعجب‌آور و تاسفبار خواند به «جهان صنعت» گفت: با توجه به اینکه بیش از ۳۵ سال سابقه کار تخصصی در صنعت سنگ ایران دارم و به بیش از ۲۶ کشور دنیا سفر کرده‌ام،‌ در نتیجه باور دارم که چنین سخنانی پایه علمی ندارند و انتظار می‌رود که مسوولان محتاط‌تر از اینها سخن بگویند. سیامک حاج سیدجوادی گفت: اگر جلوی این هجمه‌ها را نگیریم، صنعت سنگ ایران ضربه محکمی از مدیریت فعلی کشور خواهد خورد .
او با انتقاد از اینکه برخی از مسوولان، اطلاعات و دانش کافی نداشته و در مورد موضوعات اقتصادی اظهارنظر هم می‌کنند‌، گفت: انتظار می‌رود که مسوولان اطلاعات فنی خود را در زمینه نصب سنگ در ساختمان‌ها، به‌خصوص آسمان‌خراش‌ها افزایش دهند یا حداقل از کارشناسان مجرب در این زمینه مشاوره بگیرید تا شاهد تصمیمات یک‌شبه و ‌هیجانی نباشیم‌، ‌چراکه هزینه گزافی به این عرصه وارد می‌کند .سیدجوادی با اشاره به وضعیت ساختمان‌های مشکل‌دار در سطح کشور گفت: ساختمان‌هایی که با نقص فنی و غیر اصولی و غیراستاندارد ساخته شده‌اند در واقع به دلیل قصور شهرداری بوده است. مسوولان این نهاد مسوول نظارت مستقیم بر آنها بوده‌اند و اگر قصوری هم باشد بر عهده ارگان‌های نظارتی شهرداری تهران و سایر شهرستان‌ها و کلانشهرهای بزرگ است. او با اشاره به آمارها گفت: براساس اطلاعات غیررسمی صحبت از بیش از ۳۰۰ هزار ساختمان با نقص فنی در تهران است که در زمان زلزله خطر تخریب بالایی دارند .
تهدید زندگی جامعه ۲۰۰ هزار نفری
تحلیلگر ارشد صنعت سنگ درباره اینکه معاون شهردار تهران مطرح کرده که استفاده از سنگ در نماهای بلند به دلیل پرتاب در زمانه زلزله باید متوقف شود، تصریح کرد: متاسفانه مشکل آنجایی است که در حل مسائل معمولا آسان‌‌ترین راه را انتخاب می‌کنیم و آن هم پاک کردن صورت‌مساله است. بنابراین به جای آنکه راهکارهای استاندارد بین‌المللی را به کار ببریم و ببینیم کشورهای دیگر در این ‌موارد چگونه عمل می‌کنند و چه روش‌های نصبی ‌‌مورد تاییدشان است، متاسفانه سریع صورت‌مساله را پاک می‌کنیم!
یکی از نخستین پیامدهای چنین تصمیمات یک‌شبه و ناگهانی بیکاری فعالان این عرصه است. تا جایی که گفته می‌شود زندگی بیش از ۲۰۰ هزار خانوار فعال حوزه سنگ تحت تاثیر قرار می‌گیرد. در این خصوص حاج سیدجوادی با بیان اینکه چنین سخنانی جمعیت زیادی را تهدید و نگران کرده، ‌خاطرنشان کرد: در رابطه با این معضل و چالشی که ایجاد شده یک جامعه ۲۰۰ هزار نفری ‌مورد تهدید قرار گرفته‌اند. او با اشاره به میزان اشتغال معادن سنگ کشور تصریح کرد: در حال حاضر بیش از یک هزار معدن سنگ فعال، ۶ هزار کارخانه فرآوری و ۳ هزار کارگاه سنگی و ۴۰۰۰ شرکت سنگی با بیش از ۲۰۰ هزار خانوار از این صنعت روزی خود را تامین می‌کنند که به‌طور حتم چنین سخنانی از سوی مسوولان زندگی آنها را تهدید می‌کند.
شرایط ساختمان‌های ترکیه
با توجه به اسناد مصور ارائه‌شده بعد از زلزله، بیشتر ساختمان‌های آسیب‌دیده در این کشور کاملا سقوط کرده و به شکل کامل تخریب شده‌اند. بنابراین چنین ساختمان‌هایی نلرزیده‌اند که اگر چنین می‌شد، کل مصالح ساختمانی تخریب می‌شدند. سیدجوادی با اشاره به این مطلب گفت: معمولا در زمان زلزله بیشترین تلفات و صدمات در اثر خرد شدن شیشه‌های به کار برده شده در پنجره‌ها و نما و دکوراسیون داخلی ساختمان‌ها شکل می‌گیرد. حالا طبق صحبت مقام مسوول در کشور آیا باید مصرف شیشه را نیز در ساختمان‌ها ممنوع کرد!
او در ادامه با اشاره به زلزله بم خاطرنشان کرد: در زلزله بم نمای بسیار مهم و تاریخی این منطقه که از آجر ساخته شده بود، کاملا نابود شد، حال چرا استفاده از آجر در ساختمان‌سازی و نما محدود نشد!
سیدجوادی با بیان اینکه صنعت سنگ در کشور ترکیه سابقه تاریخی چندانی ندارد،‌ ادامه داد: بیش از ۹۰ درصد سنگ تولیدی ترکیه صرف صادرات می‌شود و تنها ۱۰ درصد در داخل کشور مصرف می‌شود. به این ترتیب فرهنگ مصرف سنگ در نما در ترکیه بسیار ناچیز است.
قدمت کاربرد سنگ در بناهای ایران
این فعال صنعت سنگ همچنین با انتقاد از اینکه معاون شهردار تهران از مصرف سنگ به عنوان کالای تجملاتی یاد کرده، ‌ادامه داد: در تعجب هستم که کجای مصرف سنگ با معماری اسلامی و ایرانی در تضاد است! به‌طور مثال مسجد بزرگ سلطان قابوس، مسجد بزرگ ابوظبی که یکی از زیباترین مساجد تاریخ اسلام شناخته می‌شوند، تماما از سنگ هستند. همچنین در عتبات عالیات و اماکن مقدس هم از سنگ استفاده شده که این موضوع نشان می‌دهد مصرف سنگ با فرهنگ اسلامی و زیبا‌سازی معماری کاملا مرتبط است. سیدجوادی با اشاره به کاربرد سنگ در برج آزادی گفت: یکی از بزرگترین و زیباترین سازه‌های تاریخی شهر تهران با ارتفاعی بیش از ۴۰ متر از سنگ ساخته شده که هنوز هم یکی از شاهکارهای معماری کشور است. این بنا اثر زحمات معماران خلاق آن زمان و به خصوص خبرگان و پیشکسوتان صنعت سنگ کشور است. با توجه به ابعاد و ضخامت حداقل ۷ سانتی‌متری به بالا، قطعات تک به تک جداگانه فرآوری و بر مبنای اصول و تکنیک‌های روز معماری آن زمان و رعایت قوانین ایمنی نصب شده‌اند و هنوز هم با وجود گذشت ۵۰ سال می‌بینیم که سقوطی هم نداشته است .
او همچنین راجع به کاربرد سنگ در دیگر بناهای تاریخی کشور گفت: یکی از ابنیه‌های تاریخی دنیا بنای تخت جمشید است که بیشتر از ۲۵۰۰ سال سابقه دارد و امروز تنها بخشی از آن که به‌جا مانده‌، سنگ است و لاغیر! پس به این نتیجه می‌رسیم که استفاده از سنگ نه با زیبایی شهری و نه با فرهنگ اسلامی تضادی ندارد، لذا مشکل جای دیگری است .
این فعال صنعت سنگ با اشاره به دلایل تخریب ساختمان متروپل اهواز و از طرفی تخریب دیوارهای جانبی مسکن مهر در زلزله کرمانشاه، گفت: بیشترین مشکل نقص فنی در سازه‌های اجرایی این ساختمان‌ها بوده است. به‌طور مثال در کرمانشاه دیوارها به جهت عدم اجرای میانقاب یا وال‌پست (اتصال دیوار به ستون و تیر) دچار مشکل شده بودند که این مقوله هیچ ارتباط مستقیمی به مصالح پوششی به کار رفته و حتی اسکلت و استراکچر سازه ندارد.
او با تاکید بر اینکه مسوولان باید نگاه کارشناسی داشته باشند،‌ گفت: مسوولان به جای آنکه به فکر حذف تعمدی یا غیرتعمدی استفاده از سنگ در ساختمان‌های ایران که سابقه دیرینه داشته و در فرهنگ چند هزار ساله ایرانی دارد، باشند، بهتر است به این موضوع نگاه کارشناسی داشته باشند.
تجربه سنگی در دنیا
این فعال صنعت سنگ با اشاره به مصرف سنگ در برج‌های مختلف دنیا گفت: مکان‌هایی در دنیا هستند که چندین برابر بلندتر از ساختمان‌های سنگی تهران ارتفاع دارند از جمله می‌توان به برج الحمرای کویت‌، برج بیمه خلق چین در شانگهای، ‌برج‌های صد طبقه پکن‌، شانگهای‌، روسیه‌، آمریکا و اروپا اشاره کرد. در اکثر موارد نمای این برج‌ها و ‌آسمان‌خراش‌ها با پوشش‌های سنگی تزئین شده‌‌، حال آیا در این آسمان‌خراش‌ها پیش‌بینی زلزله نشده است؟!
او با اشاره به وضعیت کاربرد سنگ در کشورهای پیشرفته گفت: در مواردی ۱۰ عدد اسلب سنگی را که هر کدام ۶-۵ مترمربع مساحت دارند روی زمین داخل فریم‌ها و سازه‌های مخصوص فلزی ضدزنگ از قبل تعبیه نصب و سپس توسط جرثقیل‌های بلند روی نماهایی که حتی دیوار ندارند، نصب می‌کنند.
سیدجوادی ادامه داد: در نصب آنها حتی فاصله‌های درزهای اتصالات این فریم‌ها محاسبه شده و برای آنها استانداردهایی وجود دارد که در موارد زلزله و زمین‌لرزه به راحتی باز و بسته می‌شوند ولیکن سقوط نمی‌کنند. حتی برای اسلب‌های نصب شده هم سیستمی در داخل سازه‌ها طراحی شده که امکان لرزش و ‌جابه‌جایی استاندارد در حد مورد نیاز را برای عدم ایجاد تنش داخل اسلب‌ها و خرد شدن آنها تعبیه کرده است . این فعال صنعت سنگ همچنین گفت: در حال حاضر مواد شیمیایی و چسب‌هایی هم در صنعت ساختمان و سنگ به کار می‌روند که دارای استحکام و مقاومت بسیار بالایی هستند و تماما مشخصات فیزیکی آنها مورد بررسی قرار گرفته است، به عنوان مثال یکی از آنها چسب مگا پوکسی است.
به این ترتیب همان‌طور که کارشناسان باور دارند بهتر است برای اجتناب از خطرات زلزله به استانداردها توجه کنیم‌، نه اینکه صورت مساله را پاک کنیم. درواقع مشکل نداشتن استاندارد، ‌‌دستورالعمل صحیح و ‌کارشناسی شده و ضعف نقش‌آفرینی سازمان‌های نظارتی است. همچنین مطالعه، ‌بررسی پروژه‌ها، ‌آگاهی از استانداردهای بین‌المللی برای قانونمند کردن و سازمان‌های نظارتی از جمله مواردی است که انتظار می‌رود مورد توجه قرار گیرد.