یکی از مواد معدنی مهم، کرومیت است که به واسطه کاربردهای بسیار مهمی که دارد، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کرومیت مهم‌ترین ماده معدنی حاوی کروم بوده که به عنوان تنها کانه اقتصادی این عنصر شناخته می‌شود و از ارزش بسیار زیادی برخواردار است. رنگ این کانی سیاه و رنگ خاکه‌ آن نیز قهوه‌ای بوده و جلای نیمه‌‌فلزی دارد. کرومیت یک کانی به‌ صورت توده‌ای و دانه‌ای شکل بوده که حاوی ۳۵ تا ۶۸ درصد اکسید کروم است؛ این کانی در نوع توده‌ای، از نظر اقتصادی صرفه بیشتری دارد. کرومیت‌ با عیار بالای ۴۸ درصد را جزو کرومیت‌های درجه یک طبقه‌بندی می‌کنند؛ کرومیت‌ درجه دو دارای عیار ۴۲ تا ۴۸ درصد بوده و عیار کرومیت درجه ۳ زیر ۴۲ درصد هستند.

کروم کاربردهای گسترده‌ای در تولید آلیاژهای فلزات، مواد شیمیایی و مواد نسوز داشته و می‌توان ادعا کرد یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین مواد استراتژیک محسوب می‌شود. استفاده از کروم در آهن، فولاد و آلیاژهای غیر‌آهنی باعث افزایش سختی و مقاومت در برابر خوردگی و اکسیداسیون می‌شود. استفاده از کروم برای تولید فولاد ضد‌زنگ و آلیاژهای غیر‌آهنی دو مورد از کاربردهای مهم آن است. کاربردهای دیگر در فولاد آلیاژی، آبکاری فلزات، رنگدانه‌ها، پردازش چرم، کاتالیزورها، عملیات سطحی و مواد نسوز است. در ضمن کرومیت به‌ عنوان ماسه ریخته‌گری نیز به ‌کار می‌رود. به طور کلی کروم کاربردهای بسیاری داشته و به صورت مستقیم و غیر‌مستقیم در صنایع مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

قیمت هر کیلوگرم کانی کرومیت به عوامل مختلفی نظیر نرخ دلار، تورم، کشور تولیدکننده، کشور مصرف‌کننده، تعداد معادن، درصد خلوص و همچنین به میزان تقاضای جهانی بستگی دارد. بنابراین هرچقدر که کیفیت و درصد خلوص کرومیت استخراج شده از معدن بیشتر باشد، نرخ هر کیلوگرم از آن نیز بیشتر خواهد شد.

بر اساس گزارش سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده امریکا، مجموع ذخایر کرومیت در کشورهای قزاقستان، افریقای جنوبی، هند، ترکیه و فنلاند تا پایان سال ۲۰۲۱ حدود ۵۷۰ میلیون تن برآورد شده است که عمده آن در کشور قزاقستان قرار دارد. علاوه بر ذخایر قطعی، میزان ذخایر احتمالی کرومیت، حدود ۱۲ میلیارد تن تخمین زده می‌شود.

لازم به ذکر است، بیشترین ذخایر کرومیت جهان در سه کشور قزاقستان، افریقای جنوبی و هند متمرکز شده است. ذخایر قطعی کرومیت در قزاقستان تا پایان سال ۲۰۲۱، حدود ۲۳۰ میلیون تن عنوان شده است و پس از آن، افریقای جنوبی با ۲۰۰ میلیون تن در رتبه دوم جای گرفته‌ است. همچنین میزان ذخایر هند تا پایان سال ۲۰۱۶، ۵۴ میلیون تن بوده و این میزان در ادامه تا سال ۲۰۲۱، به ۱۰۰ میلیون تن افزایش یافته است.

در ضمن حجم قابل توجهی از ذخایر کرومیت جهان در کشور ترکیه واقع شده است و طبق بررسی‌های انجام شده، این کشور با داشتن ذخیره ۲۶ میلیون تنی در پایان سال ۲۰۲۱، چهارمین کشور دارنده ذخایر کروم معدنی در جهان است.نمودار ۱، میزان و سهم کشورها از ذخایر کرومیت در جهان طی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ را نشان می‌دهد.بر مبنای گزارش سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده امریکا، تولید جهانی کرومیت تا پایان سال ۲۰۲۱، به ۴۱ میلیون تن رسید که در مقایسه با تولید ۳۱ میلیون تنی سال ۲۰۱۷، با افزایش ۱۰ میلیون تنی همراه بوده است. همچنین تولید کرومیت در سال ۲۰۲۰، حدود ۳۷ میلیون تن بوده که کاهش ۴میلیون تنی نسبت به سال قبل خود داشته است.

افریقای جنوبی، قزاقستان و ترکیه، سه کشور مهم تولیدکننده کرومیت در جهان هستند. افریقای جنوبی بزرگ‌ترین تولیدکننده سنگ کرومیت در جهان بوده و بسیاری از کشورها برای واردات کروم به افریقای جنوبی وابسته هستند. طبق مطالعات انجام شده، میانگین تولید سالانه این کشور در دوره ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱، حدود ۱۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تن بوده است. تولید سالانه کرومیت این کشور، طی سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ یکسان و حدود ۱۱ میلیون تن بوده است؛ ولی تولید آن در سال ۲۰۱۴ با چهار میلیون تن افزایش همراه بود و دوباره در سال بعد با یک میلیون تن کاهش روبه‌رو شده است. همچنین تولیدات این کشور در سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ روند صعودی را طی کرده و در پایان سال ۲۰۲۱، تولید حدود ۱۸ میلیون تن را به ثبت رساند به طوری که در مقایسه با تولید ۱۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تنی سال ۲۰۲۰، به میزان قابل توجهی افزایش یافت؛ این کشور با اختلاف زیادی از بقیه تولیدکنندگان کرومیت در صدر جهان قرار گرفته است.

پس از افریقای جنوبی به ترتیب قزاقستان، ترکیه، هند و فنلاند دیگر کشورهای تولید‌کننده کرومیت در جهان محسوب می‌شوند. قزاقستان و ترکیه با تولید حدود هفت میلیون تن در سال ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ در رتبه بعدی قرار دارند.لازم به ذکر است تولید کرومیت ترکیه از دو میلیون و ۸۰۰ هزار تن در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ به هشت میلیون تن در سال ۲۰۱۸ و سپس با دو میلیون تن افزایش به ۱۰ میلیون تن کروم معدنی در سال ۲۰۱۹ رسید؛ اما در سال‌های بعد، تولید آن با کاهش همراه بوده و در سال ۲۰۲۱ به هفت میلیون تن رسید. با وجود این کاهش، روند تولید کرومیت ترکیه طی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱، افزایشی بوده است.هند در طی این سال‌ها نتوانسته در تولید کرومیت موفق ظاهر شود و تولید آن از سه میلیون و ۸۰۰ هزار تن در سال ۲۰۱۲ به سه میلیون تن در سال ۲۰۲۱ کاهش یافته است؛ بیشترین میزان تولید کرومیت هند در سال ۲۰۱۸ با حدود چهار میلیون و ۳۰۰ هزار تن بوده است.همان‌طور که در نمودار ۲ مشخص است، در مجموع میزان تولید کرومیت در بازه سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ روندی صعودی داشته است.

منبع: روزگار معدن